بررسی عالم ذر از منظر آیات و روایات

چکیده: عالم ذر، میثاق ،فطرت ، اشهاد، اقرار. براساس جهان بینی توحیدی،سیر تکامل انسان محدود به این دنیای مشهود و مادّی نمی شود.بلکه انسان قبل از ورود به دنیا، عالم های دیگری را پشت سر می گذارد که آخرین وعلنی ترین آنها عالم جنینی است.همچنان که بعد از دنیا نیزعالم های دیگری همچون برزخ و قیامت را پیش رو دارد. دراین تحقیق (با توجّه به ضرورت شناخت انسان واستعدادها و ظرفیّت هایش) در فصل اوّل بانگاهی اجمالی از منظر قرآن به ویژگی های مهمّ انسان اشاره کردیم .و با استناد به آیات شریفه قرآن ثابت شد که انسان آمیخته ای از جسم و روح است و مزین شده به عقل لذا موجودی متمایز از سائر موجودات است. در فصل دوّم ، عوالم هستی«ذر، صلب، جنین، دنیا، برزخ، قیامت» و و یژگی های هر یک از آنها بیان شد. هدف ازاین فصل بیان این مطلب است که انسان درهر مرحله ای از خلقت در فضای خاصّ وبا همان شرایط حضور یافته است؛ زمانی دردنیا با این بدن مادّی و در برزخ وقیامت با شرایط مختصّ به خود حضور می یابد.درفصل سوّم آیه های متعددی درباره عالم ذر مورد استناد قرارگرفت که مهم ترین آن آیه های174-172سوره اعراف است ، درادامه به روایات وبررسی آنها پرداختیم، سپس نظریه های اندیشمندان- که برگرفته از آیات وروایات است - مورد نقد وبررسی قرار گرفت. به طور خلاصه چهار نظریه درباره عالم ذر مطرح است؛1- مثبتین عالم ذر که به دوگروه تقسیم می شوند:الف- وجود عالمی مقدم براین عالم بنام عالم ذر. ب- عالم ملکوت محلّ شهود واشهاد.2- منکرین عالم ذر نیز به دوگروه تقسیم می شوند.الف- تمثیل (فطرت) .ب- زبان وحی. ازبین اقوال مطرح شده نظریّه علّامه طباطبایی(عالم ملکوت محلّ شهود واشهاد) با اشکالات کمتری روبروست لذا پذیرش آن آسان تر از بقیه اقوال است